از سوي انجمن دوستی ایران و تاجیکستان روز چهارشنبه 25 خرداد و با حضور ميهمانان ايراني و تاجيك، نقش و جایگاه استاد صدرالدین عینی-
Садриддин Айни- بنیادگذار ادبیات معاصر تاجیک ،شاعر و انديشمند بزرگ تاجیکستان كه در آن كشور به قهرمان،پدر و استاد نیز شناخته ميشود مورد بررسي قرار گرفت.(دکتر شفیعی کدکنی در نوشته‌ای استاد عینی را بیهقی زمان و استاد سعید نفیسی او را علامه دوران خوانده‌اند.)
در اين نشست استاد و انديشمند بزرگ ايراني، دکتر علي رواقي- دكتر علی اشرف مجتهد شبستري و دكتر شاه منصور شاه ميرزا،هر يك به گوشه هايي از آرا ، انديشه و زندگي اين چهره برجسته تاجيك پرداختند.
نشست ماه خرداد با خوانش شعري از استاد لايق شير علي توسط مهندس حسن احمدپور مديرعامل انجمن دوستی ایران و تاجیکستان آغاز گرديد و در ادامه خانم مهناز مقدسي از اعضاي انجمن اخبار در پيوند با تاجيكستان را خواندند و پس از آن شماري از اعضاي انجمن به بيان ديدگاهها و نيز به مواردي كه به دو كشور در ارتباط باشد اشاره نمودند.
همچنین در نشست گزارش زیبا و پرباری از سفر به تاجيكستان توسط آقای "مرتضی دزفولی"، راهنمای گردشگری، نمایش داده شد که درباره سفر زمینی به تاجیکستان از راه کشورهای ترکمنستان و ازبکستان بوده که مورد توجه قرار گرفت.-پرسش و پاسخ و بررسي پيشنهادهاي اعضای انجمن و میهمانان ارجمند از دیگر بخشهای این نشست علمی و فرهنگی بود.در اینجا می توانید گزارش سخنرانی که در خبرگزاری کتاب ایران و خبرگزاری خاور تاجیکستان امده است را دنبال بفرمایید.:۱- خبرگزاری خاور-تاجیکستان 2-خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) 3-مرکز هماهنگی انجمن های دوستی(وزارت امورخارجه)
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در این مراسم ابتدا دکتر علی اشرف مجتهد شبستری، ريیس انجمن و سفیر پيشين جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان در سخنرانی خویش با اشاره به خدمات ارزنده استاد صدرالدین عینی، شخصیت فرهنگی، سیاسی و ادبی ایشان گفت: استاد عینی دیدي گسترده داشت و در شکل گیری تاجیکستان کنونی خدمات شایسته انجام داد و تاجیکان مدیون این چهره بزرگ فرهنگی هستند؛ هرچند متاسفانه در باره این ادیب در ایران کار جالب کمتر انجام شده است...
دکتر علی رواقی، محقق و تاجیک‌شناس نیز که چند سال پیش «نمونه ادبیات تاجیک» نوشته استاد عینی را با تصحیح و ویرایش در ایران منتشر کرد، از خدمات استاد عینی در رشد و گسترش زبان فارسی تاجیکی در آسیای میانه یاد کرد و گفت: استاد عینی را می‌توان بدون تردید پدر زبان فارسی تاجیکی معاصر در آسیای میانه خواند؛ زیرا ایشان با توجه به شناخت و آگاهی‌ای که از ادبیات فارسی و غنای آن داشت، نویسندگان این خطه را راهنمایی کرد تا با زبان محلی خود بنویسند؛ در نتیجه هزاران واژه و ترکیب ناب فارسی وارد زبان ادبی شد و به نوعي يك رقابت زبانی بین ادیبان این کشور به وجود آمد و به زبان فارسی این سرزمین پویايی تازه بخشید. ..
شاه منصور شاه میرزا، نماینده فرهنگی تاجیکستان در سازمان اکو که از دیگر سخنرانان انجمن بود، نقش استاد عینی را در شکل‌گیری ژورنالیزم، نقد ادبی و شعر نو در آسیای مرکزی قابل ملاحظه خواند...
با نگاه به پيشينه تاريخي و فرهنگي دو کشور پارسی زبان- ایران و تاجیکستان -و نیاز به ايجاد دوستي، نزدیکی و آشنایی ژرف و بیشتر، میان مردم و دلبستگي به پیوندهای دوستانه ،در خور و شایسته و در راستای برپایی و ماندگاري اين گونه پیوندهای دوستانه و بهره مندي از آثار زندگی بخش آشتی و دوستي، انجمن دوستی ايران و تاجيکستان پایه گذاری مي گردد